Het boek ‘Collage – to change the world’ presenteert zich als een ‘workshop book’. Je vindt er naast een pleidooi over de mogelijke maatschappelijke impact van collages, praktische tips en heel wat uitknipbaar materiaal om zelf aan de slag te gaan. Al is het natuurlijk wel zonde om het stijlvol uitgegeven boek kapot te knippen. Verder is er een korte historiek van collagekunst en een overzicht van hedendaagse ambassadeurs van collage wereldwijd, waaronder ook ‘onze’ Bram Antheunis van Coupee Collage Collectief.
Los van de absolute vrijheid die collage per definitie in zich draagt, en waardoor het ook door heel wat kunstenaars als een laagdrempelige vorm beschouwd wordt om onbezonnen creatief te zijn, wordt in het boek ingezoomd op het potentieel van collage om de wereld te veranderen. “With collage-making your world changes and the greater world can see the possibilities for change too.” De auteur, Rebeka Elizegi, zelf een fervente collagiste, is ervan overtuigd dat collage bij uitstek een ‘magnificent tool to change the world’ is. Je zorgt niet alleen voor jezelf maar ook voor de verandering die je in de wereld wil zien. Je vertrekt van bestaande beelden om tot nieuwe inzichten te komen, die zowel persoonlijk als collectief relevant zijn. Er wordt daarbij ook verwezen naar het vlindereffect: een kleine individuele actie kan de hele wereld beïnvloeden.
Om die overtuiging kracht bij te zetten, bevat het boek inspirerende achtergronden, fotomateriaal en tekstfragmenten die verwijzen naar de vele uitdagingen waarmee onze planeet geconfronteerd wordt. Geen reden om er niet aan te beginnen dus. Maar ergens blijf ik toch op mijn honger zitten: zo makkelijk laat de wereld zich niet veranderen, en al zeker niet door kunst.
In het tien jaar oude, maar nog altijd meer dan lezenswaardige boek, ‘Het streven’, vraagt Hans den Hartog Jager zich ook af of hedendaagse kunst de wereld kan verbeteren? Hij stelt vast dat de kunstenaar in een moeilijke paradox verkeert. “Kunstenaars die iets willen veranderen moeten actief worden, ingrijpen in maatschappelijke mechanismes en de sociale en maatschappelijke wereld sturen. Alleen: ze zijn ook kunstenaar. En dus zitten ze nog steeds achter die muur die is opgetrokken tussen de kunst en de rest van de wereld.” Als een geëngageerde kunstenaar iets wil bereiken moet hij zowel de regels van de kunst als die van de maatschappij omzeilen. Dat is niet evident, maar de maatschappij zet druk op kunstenaars om van achter hun muur te komen. Wat je jammer genoeg ziet is dat dit teveel blijft steken in sociale kunst die beter als sociaal werk omschreven kan worden. In hoeverre spreken we dan nog van kunst? Hier ligt voor kunst zowel een identiteitscrisis als een grote uitdaging. “Voorlopig heeft kunst alleen een functie als ze zich blijft onderscheiden van de maatschappij, grenzen opzoekt, een bijzondere, tegendraadse, eigenzinnige toevoeging biedt.”
Collagetechniek heeft veel in zich om hier een rol te spelen, en het boek van Elizegi is een meer dan verdienstelijke poging. Nu nog voldoende sterke lijm vinden opdat het blijft plakken.
Rebeka Elizegi, Collage, to change the world, Bis Publishers, 2024
Hans den Hartog Jager, Het streven, Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2014
- Is een tentoonstelling het begin of het einde van een traject? - februari 21, 2025
- Hoe gedragen kunstwerken zich op hun reis? - februari 13, 2025
- Seen/Unseen – als je zelfs vergeet dat het foto’s zijn - januari 18, 2025
mei 25, 2024
Mooi stukje! Het boek is net zoals zo veel andere zaken een klein duwtje , een glimp om even anders naar de dingen te kijken. Soms moet dat ook niet meer dan dat zijn .
mei 27, 2024
Hoopvol herkenbaar. Dank voor deze woorden.