De Pyreneeër: iPad-tekeningen van William Ploegaert

Posted By Patrick Auwelaert

Met De Pyreneeër brengt schilder en tekenaar William Ploegaert (1959, Gent), na Mimesis Nemesis (2021) en Ontsluierd (2023), opnieuw een boek uit met iPad-tekeningen. Al sinds 2012 tekent de kunstenaar digitaal met behulp van de app ArtSet Pro. Een atelier heeft hij dan ook niet meer nodig. Zijn iPad is zijn ‘draagbare atelier’. Hij kan er op eender welke plek en op eender welk moment mee aan de slag. Net als David Hockney, die in 2008 begon te tekenen op zijn iPhone en niet veel later overschakelde op de iPad.

Amuses

Interessant aan De Pyreneeër is dat Ploegaert het niet bij tekeningen alleen laat: bij elke tekening is een tekst afgedrukt die hij als een ‘kolom’ (column) beschouwt: ‘Een half journalistieke half literaire worp van een paar honderd woorden over de actualiteit of, om meer specifiek te zijn, de dagelijkse passerende merk- en wederwaardigheden waarover ik mij kan verbazen c.q. opwinden.’

Op de achterflap van het boek stelt hij dat deze kolommen ‘pretenderen niet meer te zijn dan “amuses”. Maar hé, net zoals in goeie restaurants zijn de amuses vaak avontuurlijker dan het hoofdgerecht! Deze stukjes dienen hier dan ook ter inleiding van mijn tekeningen. Of was het andersom? Bleken de tekeningen de nodige inspiratie te bieden voor de woorden? Beide opties zijn van toepassing: soms ging de tekening de tekst vooraf, maar meestal bleek een tekening achteraf wonderwel bij een eerder geschreven tekst te passen. Het samengaan en -bestaan van beide is in elk geval de essentie van dit boek.’

Overpeinzingen

De Pyreneeër telt vier ‘volumes’ van respectievelijk 22, 26, 3 en 5 tekeningen. De teksten in de volumes 1 tot en met 3 verschenen eerder op Ploegaerts Facebookaccount tussen 2020 en 2023. De kunstenaar paste ze ten behoeve van deze publicatie hier en daar aan of actualiseerde ze. De teksten in volume 4 worden voor het eerst gepubliceerd.

De onderwerpen van de teksten zijn eigen aan columns: notities bij het leven van alledag. Randbemerkingen en overpeinzingen bij de waan van de wereld vanuit een dorp – Ploegaert woont in Bachte-Maria-Leerne (Deinze) – waar de Leie doorheen stroomt: de overgang van oud naar nieuw, aankondigingen tot het verlenen van een omgevingsvergunning, de dood van zijn kat, een volledige weekendbijlage van een bekende kwaliteitskrant gewijd aan één kunstenaar, een snikhete zomer, recreatieve fietsers die langs zijn huis voorbijglijden, de ‘onwaarschijnlijke energieprijzen’, het vallen van de bladeren, de ‘Spaanse Pluim’ en nog veel meer.

Realistisch

Ploegaerts tekenstijl op de iPad is realistisch. Dit wil zeggen dat hij herkenbare objecten, omgevingen, mensen (waaronder enkele zelfportretten) en dieren weergeeft. Sommige van zijn tekeningen zijn schetsmatig, andere meer gedetailleerd uitgewerkt. Nu eens betekent de kunstenaar de hele bladzijde, dan weer maar een klein gedeelte ervan. Kleuren zijn nu eens eerder somber, dan weer uitbundig. Sommige tekeningen doen graphic novel-achtig aan, andere ogen meer picturaal of lijken met graffitiverf te zijn bespoten.

Opvallend zijn de talrijke tekeningen van bloemen, bomen en struiken. Dat is niet verrassend als je weet dat Ploegaert in een landelijk dorp woont waar de natuur nog gewoon natuur mag zijn – al rijzen ook daar steeds meer appartementsgebouwen uit de grond – en dat hij zowel een voor- als achtertuin bezit.

Pretentieloos

Dat de teksten in dit boek een betere eindredacteur hadden verdiend, mag de pret niet drukken. Tussen tal van hoogdravende, academische teksten in tentoonstellingscatalogi en kunstmonografieën door ervaren wij de lectuur van De Pyreneeër als een verademing. Eindelijk nog eens een pretentieloos kunstboek, een ‘carnet’ zeg maar, waarin het aangenaam bladeren, kijken en lezen is. Dat de toonzetting van de teksten dikwijls naar ironie neigt, maakt het geheel nog aantrekkelijker. Dat geldt ook voor de licht maatschappijkritische oprispingen hier en daar.

En dan is er nog de speelsheid waarmee Ploegaert een titel verzint als De Pyreneeër – een inwoner van de Pyreneeën wordt officieel een Pyreneaan genoemd – en een ondertitel als Berichten uit het Nederlandstalig gebergte, voor alpinisten en artiesten. Het is tekenend voor de relativerende manier waarop de kunstenaar in het leven staat en naar zichzelf en zijn omgeving kijkt.

Maak je leven in deze verwarrende en onzekere tijden vol oorlogsgeweld wat lichter en haal dit boek in huis. Het zal je dag opfleuren!

William Ploegaert: De Pyreneeër. Berichten uit het Nederlandstalig gebergte, voor alpinisten en artiesten. Uitgeverij Snoeck, Gent, 2025, 119 blz., hardcover, € 32.