“Fotografie wordt interessant zodra het onze blik verder brengt dan de loutere representatie van de wereld,” schrijft filosoof Ignaas Devisch in het voorwoord van het boek van Eva Rossie, “wanneer ze ons meer toont dan we aanvankelijk hebben gezien.” Wat we zien staat steeds symbool voor iets, gezien het onvermijdelijk vatbaar is voor onze interpretatie. Evengoed wordt deze interpretatie bedoeld of onbedoeld gestuurd door de maker van het beeld. Impliciet is geen enkel beeld neutraal, of onschuldig.
Met haar nieuwe reeks wil fotografe Eva Rossie een statement maken. “Ik richt mijn camera nu enkel op mannen”, vertelt ze, “Dit met mijn ‘female gaze’ – een containerbegrip maar dat de lading toch enigszins dekt.” Er werden boeken volgeschreven over de objectivering van het vrouwelijke lichaam in de cultuurgeschiedenis. De pogingen om het evenwicht te herstellen aan de hand van het mannelijke lichaam zijn eerder schaars te noemen. In haar nieuwe reeks tracht Eva het evenwicht enigszins te herstellen.
Als voormalig model neemt Eva overigens een bijzondere positie in. Het lichaam van een model is louter een functie voor het ander dat wordt gecommercialiseerd -van kledij tot sierraden, van beddengoed tot vermageringskuren. Het lichaam heeft een functie die los staat van het lichaam zelf: het verwekken van verlangen naar het ander. Wat als je beide loskoppelt? Blijft dan enkel lichaam als studieobject over, of louter het verlangen ernaar?
Dat in de kunst -en in de brede Westerse cultuur- het vrouwelijk lichaam zo’n prominente plaats inneemt, kan in het licht van dit laatste geïnterpreteerd worden. Het taboe rond het vrouwelijke verlangen heeft er lang voor gezorgd dat de mannelijke blik op een vrouwelijk lichaam domineerde. Het hoeft niet noodzakelijk erotiserend te zijn, al speelt het onderliggend wellicht mee. Het zorgt in elk geval voor een onevenwichtig beeld op het menselijke zijn in diens verschijningsvorm: het lichaam.
In haar nieuwe reeks werpt Eva Rossie een vrouwenblik op het mannelijke lichaam. Als contrapunt, of aanvulling zo je wilt. “Het is geen vergelding,” benadrukt ze. Ze wil op “visueel onderzoek in omgekeerde richting”, zien welk effect deze omkering kan hebben niet enkel als eindresultaat, maar ook doorheen het proces dat vaak begeleid werd door lange gesprekken. Sommige mannen gingen vlot uit de kleren, benieuwd naar deze omkering van de klassieke rollen, anderen hielden het liever klassiek, of gingen liever mentaal uit de kleren. Het ging er dan ook niet zozeer om de feitelijkheid van het lichaam, maar om wat de idee doet met de personen die ze portretteerde. Het is dit ogenblik dat ze wilde capteren, juist omdat het, zoals elk beeld, symbool staat voor iets groters en allesomvattender.
Het evenwicht is hiermee niet volledig hersteld, maar het project brengt dit zeker op goede weg.
Het boek Unfolded wordt uitgegeven door MER Books en wordt gelanceerd ter gelegenheid van de gelijknamige expo die van 16 juni tot 5 juli loopt in de Campo Santokapel in Gent (Sint-Amandsberg).
Deze recensie verscheen eerst in TheArtCouch magazine #15 van juni 2024. Haal het nu nog in huis en ontdek nog meer boeiende kunstenaars en inzichten!
