Focus op een meesterwerk: ‘Night Interior’ van Lucian Freud

Posted By Frederic De Meyer

Het is steeds boeiend om experten te horen praten over kunstwerken. Natuurlijk, hun analyse beperkt zich vaak tot techniek en context, of het belang van het werk in het hele oeuvre van een kunstenaar. Wanneer de expert in kwestie verantwoordelijk is voor de verkoop van het kunstwerk mag je je bovendien verwachten aan het benadrukken van elementen die een transactie vergemakkelijken. Niettemin valt zijn oog vaak op details waar een te weinig beoefend oog als het mijne juist niet op valt. Bij mij persoonlijk overheerst sowieso het algemene gevoel voor ik me door een werk laat uitnodigen er dieper en langer in te vertoeven, waar experten vaak de weg in omgekeerde richting afleggen.

Ter gelegenheid van de openbare verkoop van Night Interior, het zevende en laatste portret dat Freud maakte van Penny Cuthbertson, analyseert deze expert van Sotheby’s het werk. Wat mij persoonlijk het eerst opvalt is de merkwaardige beweging in het beeld, dat zowel lijkt uit te dijen als in zichzelf te plooien, claustrofobisch naar de buitenwereld reikend, een vorm van ruimtelijk ontsnappen uit het in zichzelf gekeerde model. De expert benadrukt op zijn beurt de behandeling van de naakte huid van het model, die de kunstenaar doorzet in de behandeling van het bad en de boiler. Ik laat me intrigeren door de onontwarbare gevoelens in de houding van het model -volgens de expert eerder rustig en gelaten, maar ik durf hem stoutmoedig tegen te spreken-, hij legt dan weer de nadruk het de autobiografische elementen in dit -en elk- portret van Freud, hier expliciet aanwezig in de open kast waar zijn typische schoenen en overjas duidelijk zichtbaar zijn. Ik zie in de dikke verfstreken een teken van aarzeling, de expert herkent er de hand van de meester in.

Een dialoog kan je het bezwaarlijk noemen, tussen mij en de expert. Ik spreek hem naar hartelust tegen zonder hem een recht op wederwoord te gunnen. Het is een asynchrone verhouding die ik niet ongemakkelijk vind, moet ik bekennen. Na een week lesgeven aan pubers die elke beslissing bevechten mag het zelfs enigszins als een vorm van -geheel onbewuste- wraak gezien worden. Soit, het is niettemin een manier om me te verdiepen in een werk, en een paar nieuwe inzichten te verwerven…

Voor de geïnteresseerden: Night Interior wordt op 27 juni aangeboden op de veiling Face to Face: A Celebration of Portraiture bij Sotheby’s in Londen.