Het herontginnen van de jeugdherinneringen… een nieuwe reeks van Gideon Kiefer

Posted By Frederic De Meyer

Vermoedelijk heeft het werk van Gideon een bijzondere betekenis voor generatiegenoten die zijn opgegroeid in de nabijheid van een bos of open weiden. De verwijzingen naar zijn jeugd, die nog op het kantelpunt stond tussen traditionele waarden en de hedendaagse ‘posttraditionele’ maatschappij (zoals Joep Dohmen het omschrijft), roepen bij mij levendige herinneringen op –alsof het de mijne waren.

Naast de nostalgie delen we ook een groeiende bezorgdheid over de steeds concreter wordende dreigingen die nu meer dan ooit de onderhuidse lagen van onze maatschappij beginnen te domineren. Het geheugen – en in het bijzonder nostalgie – biedt een toevluchtsoord in onzekere tijden, een mentale plek waar het nog veilig en gastvrij was om te dromen, te groeien en te experimenteren.

Geen plek op aarde leende zich daar beter voor dan de zelfgemaakte kampen in het bos of de geïmproviseerde schuilkelders in onbekend terrein. Precies het thema van Gideons nieuwe reeks werken.

Onvermijdelijk slaat mijn eigen verbeelding op hol bij het ontdekken van de beelden. Het is het voorrecht van een kunstwerk om als vonk te dienen voor een nieuwe persoonlijke gedachtegang. Hoewel deze gedachtegang in dit geval niet geheel nieuw is, was het beeld van de schuilplaats met het verstrijken der jaren ondergesneeuwd geraakt – blijkbaar zodanig dat het enkel nog door een externe prikkel kon worden opgegraven.

Schuilplaats, opgravingen… ‘The Fragile Excavation’ heet de nieuwe reeks. Fragiel? Ja, in vele opzichten. Het kan verwijzen naar de prille fase van ons groeiproces, waarin alles nog te ontdekken viel, waarin alles betoverend spannend was en elke daad ongekend gedurfd. De toekomst – alle toekomst – was onmiddellijk, en daarmee was alles broos, alsof we ons voortdurend op een kantelmoment tussen extreme mogelijkheden bevonden. Elke beslissing, elke handeling was nog bepalend.

De broosheid verwijst vermoedelijk ook naar het geheugen zelf, dat zich vervormt en verdraait al naargelang het doel dat het dient, even momentaan en vluchtig als het ogenblik waarop het plaatsvindt – hoe lang uitgesponnen het in de vlagen van nostalgie ook mag lijken. Dat een kunstenaar hier langer bij stilstaat en er zorgvuldig over mediteert, mag in die zin als een helend voorbeeld dienen, zeker in sombere tijden.

Nauwkeurig is het allemaal niet. In zijn poging zijn geheugen een vaste vorm te geven, maakt Gideon gebruik van instrumenten, meeteenheden, architecturale plannen om de exacte afmetingen te bepalen, en geheugensteuntjes om de al dan niet ingebeelde avonturen terug op te roepen – zoals het roze raampje van de schuilplaats, dat vermoedelijk naar een erotische ontluiking verwijst.

De vraag rijst vanzelf of het oproepen van dergelijke emoties eigen is aan een vervlogen generatie. Heeft de aan het scherm gekluisterde generatie, die zich door TikTok-feeds en Fortnite-avonturen beweegt, toegang tot dezelfde weelde aan gekoesterde herinneringen? Ongetwijfeld bestaan daar studies over. Maar voor een keer heb ik geen zin om ernaar te zoeken. In plaats daarvan herontgin ik met genoegen mijn eigen jeugdherinneringen – hoe pril en wankel ook – gestimuleerd door die van een generatiegenoot.

©Gideon Kiefer, The fragile excavation | courtesy Barbé Gallery

‘The Fragile Excavation’ met nieuw werk van Gideon Kiefer vindt plaats van 1 februari tot 9 maart 2025 bij Barbé gallery in Gent. Klik hier voor alle info.