Wie de titels van zijn reeksen doorneemt kan snel de indruk hebben dat de kunst van Marc Mestdagh de strijdvaardigheid van een soort posthippietijdperk in zich draagt. De reeks Airco verwijst bijvoorbeeld expliciet naar de nood aan een grote ‘reset’ van het neoliberale gedachtegoed. Ik denk meteen aan de overvloed aan boeken over de fundamentele onhoudbaarheid van de ontsporingen van het wildkapitalisme, of van de wezenlijke rol van cultuur in de economie, waar Justin O’Connor zo boeiend over schrijft. Het wokegehalte zit erin, ongetwijfeld, al zou hij vermoedelijk deze woorden slechts schromelijk uitspreken.
Marc is geen tafelspringer. Je zal hem niet vooraan aan de barricades terugvinden. Hij leidt een stil, intiem protest, half of amper uitgesproken. Het zit impliciet in zijn kunst vervat, als een manier van kijken naar wat niet is. Wie schreef dat weer, dat dingen die niet gezien worden even belangrijk zijn als de dingen die we zien? Gormley geloof ik. Die werkt met gaten, wat Marc duidelijk niet doet. Zijn frames zitten juist goed vol, als wou hij ze vullen met onuitspreekbare, of tenminste onuitgesproken gedachten. Hoe druk ook, ze ogen eerder rustgevend. Geruststellend.
In zekere zin is het een oefening in non-causaal denken. Buiten ons bestaat de realiteit uit loshangende brokstukken zonder verband, een brei aan gebeurtenissen. De mens bouwt zichzelf op met veelal verzonnen verhalen, we zijn een voorspellingsmachine die zich bezighoudt met het weven van verbanden tussen gebeurtenissen, ook deze die onze identiteit uitmaken. In onze hersenen lijken dezelfde neuronen op te lichten wanneer we herinneringen ophalen als wanneer we ons een toekomst voorstellen. Beide ontspruiten dus grotendeels uit inbeelding. De flarden herinnering die we bijeensprokkelen dienen als lappendeken voor een schijn van voortschrijdende identiteit, aaneengeregen met verbanden die, zo vertelt ons de moderne neurowetenschappen, enkel voor en uit onszelf bestaan. Los van ons is er geen verhaal, maar zonder verhaal is er ook geen identiteit, geen gevoel van coherente substantie.
Identiteit vormt een beetje de kern in Marcs werk: de kleine plastic kaartjes die we op zak hebben om aan anderen te bewijzen dat we bestaan, dat we ooit zijn geboren op een bepaald ogenblik, op een bepaalde plek. Dat we definieerbaar zijn aan de hand van een woonplaats en een uniek nummer amuseert hem, zo te zien. Zijn werken ogen dan ook vaak speels en zorgeloos. Ontdaan van expliciete verhalen, maar daardoor vreemd genoeg herkenbaar. De achteloos gecolleerde stukjes identiteit, hoe kunstmatig dan ook, ontroeren. Ze verwijzen naar de fragiliteit van de constructie, de vaststelling dat ondanks alle inspanning om een geheel te scheppen binnen de contouren van een afgebakend kader alles uiteindelijk komt te verbrokkelen.
Het speelse in en het tragische van het leven, als twee kanten van dezelfde identiteitskaart. Kunst heeft sowieso de capaciteit om tegengestelden te verzoenen. Ook binnen de vage contouren van een eigen identiteit, zo blijkt uit het werk van Marc…
foto’s: TheArtCouch
Een ruime selectie werk van Marc Mestdagh is (elke 1e zondag van de maand te zien in de exporuimte De Weverij in Evergem (Sleidinge). Klik hier voor alle info.
foto’s: TheArtCouch
