‘Kunst op de werkvloer.’ Het zou als een holle slogan of als een vorm van ‘artwashing’ kunnen aanvoelen, ware het niet dat academische studies aantonen dat kunst op kantoor een rustgevend of stimulerend effect heeft op werknemers – ik neem aan dat dit effect afhankelijk is van welke kunst er in het kantoor hangt-, of zelfs een heilzaam effect heeft op de algemene sfeer in een bedrijf. Wie af en toe een kantoorgebouw betreedt wordt vaak verwelkomd door een al dan niet groot aantal kunstwerken, die meteen ook een idee geven van de heersende cultuur van de onderneming, meer dan van de persoonlijke smaak van de CEO, al zijn beide soms niet van elkaar te onderscheiden.
Het zijn vaak interessante werken die er hangen, en even vaak van hedendaagse kunstenaars. Het is des te spijtiger dan ze zo weinig voor een breed publiek toegankelijk zijn, tenzij ze tot een bedrijfscollectie behoren als Belfius, of in openbare plekken zoals ziekenhuizen. Bedrijven met een mooie collectie zouden ook naast het open bedrijvendag wat meer hun deuren mogen openen voor de nieuwsgierige kunstminnaar.
Peter Callant van het gelijknamige verzekeringskantoor hoef je hier duidelijk niet van te overtuigen. In het hoofdkantoor in Oostkamp worden al sinds 2021 tentoonstellingen georganiseerd met kunstwerken die niet tot de eigen collectie behoren. Het kan als wat extra reclame aanvoelen, en waarom niet in een periode waar het soms moeilijk is voor kunstenaars om los van de obligate sociale media hun kunst aan een nieuw en breed publiek te tonen, al beklemtoont Peter meteen ook de relevantie van het initiatief voor de eigen werknemers: “Ook voor onze collega’s zorgt de expo voor verbinding: niet alleen koppelen we er een gezellig werknemersevent aan vast, de werken zorgen ook voor geanimeerde gesprekken aan het koffiezetapparaat.”
Mens en de natuur, een ongemakkelijke combinatie?
Voor de tentoonstelling doet Peter sinds de eerste editie beroep op een curator, in casu Benedict Vandaele. Geïnspireerd door de luxuriante kasteeldomein De Cellen, waar de kantoren zich bevinden, koos deze dit jaar als centraal thema ‘Human/Nature.’ De ‘Duitse komma’ tussen beide woorden, zoals de streep blijkbaar wordt genoemd, geeft al een graad van ongemak weer tussen beide begrippen: is de mens langzamerhand tot een wezen verworden dat geen deel meer uitmaakt van de natuur? De mens, beroofd van “de nederigheid en het toegenomen vermogen tot empathie waar het cultiveren van de ontvankelijkheid voor het ongevraagde toe kan leiden,” zoals Bas Heijne het mooi verwoordde in zijn kleine filosofie van de volmaakte mens.
Onze menselijke hersenen -net als verzekeraars neem ik aan- houden van voorspelbaarheid. Geconfronteerd met onvoorspelbare gebeurtenissen moet ons verstand het overnemen van automatische standaardreacties, en dit vreet letterlijk energie. Laat dit misschien net een functie zijn van kunst: ons met het onverwachte confronteren en ons hierdoor alert houden, ons wakker schudden uit de staat van lethargie waar allerlei technologieën ons toe reduceren, en ons volop bewust worden onze omgeving. Gek genoeg vergt het dus een staat van alertheid om de natuurlijke staat van de mens op te eisen. In deze zin mag de ‘Duitse komma’ in de titel als een waarschuwing dienen.
“De afgelopen eeuwen veranderde het landschap van De Cellen meermaals,” verklaart Benedict, “vaak door toedoen van de mens. Ook in de toekomst zal het uitzicht van het domein evolueren door maatschappelijke trends en klimaatveranderingen.” In zijn selectie van kunstenaars en kunstwerken vervolledigde hij deze gedachtegang. “De kunstwerken die ik selecteerde, verbeelden elk op hun eigen manier de complexe verhouding tussen mens en natuur.”
De gedachte kan veel vormen aannemen, zo blijkt. Het werk van de 24 kunstenaars schemert tussen het organische en het artificiële, het natuurlijke en het technologische, als onderwerp of als instrument. Het biedt alleszins voldoende materiaal om de geest scherp te houden…
©Callant Verzekeringen, 2024
Deelnemende kunstenaars: Sammy Slabbinck, Nick Ervinck, Frederick Buyckx, Lode Laperre, Mehdi-Georges Lahlou, D.D. Trans, Nathalie Vanheule, Jan De Vliegher, Tom Liekens, Hans Vandekerckhove, Stief DeSmet, Stijn Bastianen, Joke Raes, Nicolas Van Parys, Artur Eranosian, Delphine Somers, Elise Debrock, Hélène Meyer, Alexandra Leyre Mein, Robberto & Milena Atzori, Els Lesage, Joke Derycke en Danny Vandeput.
De expo ‘Human/Nature’ is te bezoeken in de weekends van 21&22, 28&29 september en 5&6 oktober 2024, telkens van 13u tot 18u. Meer info en inschrijvingen via https://www.benedictvandaele.com/human-nature
Naast de expo staat op zondag 29 september de ‘Discovery Day’ gepland. Tijdens de ochtend en vroege middag vindt een ontdekkingstocht plaats in en rond het kasteel. In samenwerking met Agentschap voor Natuur & Bos gaat een begeleide wandeling door in het bos De Cellen. Nadien verzorgt de curator een gidsbeurt doorheen de tentoonstelling. Tijdens de ontdekkingstocht vol natuur en kunst, zullen verschillende culinaire tussenstops plaatsvinden. Emelie Maeyens en Robrecht Devos slaan de handen in elkaar voor 4 seizoens- en streekgebonden amuses met aangepaste dranken, steeds met een knipoog naar de omgeving. Emelie Maeyens maakt onder andere 100% biologische wijnen in Drap te Oostkamp.
