Ik zeg het vaak, dat kunst en filosofie mooi hand in hand gaan. Zich verwonderen voor een kunstwerk noopt tot verder denken: zich verbazen niet om wat is, maar dat er is, Heidegger en de existentialisten parafraserend. Net dat stukje verder. De ongekende bedoeling erachter, de drijfveren van het bestaan, het mysterie van het ontstaan, allemaal samengebald in een verstreek of een precieze beitelslag. Desnoods in een idee of in de suggestie van een idee.
Bewust of onbewust zijn vele kunstenaars ook met zo’n vragen bezig. De Grote, die het individueel menselijke overstijgen of overtreffen. Dit hoeft zich niet noodzakelijk te vertalen in de thema’s die in hun werken liggen vervat. De scheppingsdaad zelf getuigt van hun filosofische vraagstelling. Al combineren enkele kunstenaars alles tegelijk: het intellectuele proces van de vraagstelling, en het veruitwendigen van dit proces in de kunst die ze het publiek presenteren. Precies zo’n kunstenaar is Koen Vanmechelen. En vreemd genoeg vertaalt zijn denken zich in een van zijn laatste creaties in de vorm van een al bij al banaal en nagenoeg kinderlijk object: een carrousel.
Het kwam er op uitnodiging van het wetenschappelijk museum van Trento in Italië, dat een expo wilde bouwen rond de zoektocht naar de ‘ziel van de wereld’ en daarbij uitkwam op de draaimolen. “In de carrousels draaien tegengestelden rond en rond in een achtervolgingsspel, als een eeuwig draaiende caleidoscoop, aangedreven door de wereldziel.” vertelt Stefano Zecchi, voorzitter van MUSE.
Spek naar de bek van Koen Vanmechelen, die voor de tentoonstelling twee carrousels ontwierp, Carousel of Life en Carousel of Biodiversity (La Giostra Della Vita). In de draaimolens ziet hij symbolen die de grenzen van taal en cultuur overstijgen, en aan de constante onderliggende evolutie waaraan ‘het leven’ onderhevig is. “Movement to Life verwijst naar het idee dat het leven voortdurend evolueert,” zegt hij, “het legt de nadruk op de dynamische aard van levende meta-organismen en hun omgeving, op hun onderlinge verbondenheid en het continue proces van verandering en aanpassing.”
Zijn carrousels bevolkt hij met een breed palet aan fantastische hybride wezens in staal, brons of glas, als duidelijke referentie naar de biodiversiteit op onze aarde -en meteen ook het fragiele evenwicht dat dreigt verloren te gaan. “Het is een carrousel van hoop in de magische creatieve krachten van het leven” duidt hij, “die ons eraan herinnert dat we buitengewone dingen kunnen bereiken wanneer we samenkomen om onze verschillen te vieren. Maar er zit ook een gevallen engel tussen.”
Het banale en kinderlijke concept van een draaimolen is dus tegelijk een “oproep tot actie, een herinnering aan onze verantwoordelijkheid om de natuurlijke wereld te beschermen en te behouden.” De natuur is geen gegeven dat we naar believen kunnen gebruiken, het is iets om te koesteren, ook al evolueert het voortdurend. Het is dus de evolutie zelf die we moeten behouden, en laat dit net zijn waar de kunst van Vanmechelen symbool voor staat, net als de carrousels.
De expo “Anima Mundi – Carousel of Life – La Giostra Della Vita” loopt van 13 juli tot 29 oktober 2023 in de Palazzo delle Albere en wordt gehost door het MUSE – Science Museum of Trento. Deze expo markeert ook het 10-jarig jubileum van het museum, dat gebouwd is door de gerenommeerde architect Renzo Piano.
De expo “Anima Mundi – Carousel of Life – La Giostra Della Vita” loopt van 13 juli tot 29 oktober 2023 in de Palazzo delle Albere en wordt gehost door het MUSE – Science Museum of Trento. Deze expo markeert ook het 10-jarig jubileum van het museum, dat gebouwd is door de gerenommeerde architect Renzo Piano. Klik hier voor alle info.
