Kunst en mode, voor de die-hard kunstliefhebbers klinkt dit vermoedelijk als een wansmakelijke combinatie. De tentoonstelling Masquerade, Make-up & Ensor daagt je uit om die vooroordelen te herzien. Mode speelt als thema al eeuwenlang een rol in kunst, ook in de meest iconische meesterwerken. Maar wat blijkt uit deze tentoonstelling is dat mode, en bij uitbreiding make-up als specifieke vorm ervan, een kunstvorm op zich is.
In deze tentoonstelling die naar haar laatste dagen loopt dompelt het MoMu je onder in de fantasierijke wereld van James Ensor. Met thema’s als maskerade, verleiding, schijn en vergankelijkheid brengt de tentoonstelling zijn ideeën naar het heden. Masquerade, Make-up & Ensor eert niet alleen Ensor, maar ook de moderne kunstenaars van de modewereld: de make-up- en haarartiesten die met hun vakmanschap en eindeloze creativiteit ware kunstwerken creëren. De opstelling is behoorlijk avontuurlijk, met een verfijnde en verrassende combinatie van licht, kleur, kunst en mode die samenvloeien tot een inspirerend geheel.
Make-up wordt vaak gezien als een masker, een manier om ons ware gezicht te verbergen. Ensor zag dat al in de 19e eeuw en gebruikte maskers, kleding en accessoires om mensen juist te ontmaskeren. Zijn werk stelt vragen die vandaag de dag nog steeds relevant zijn: Waarom dragen we maskers? Waarom zijn we zo bang om ouder te worden? Hoe gaan we om met schoonheidsidealen die onhaalbaar zijn en voortdurend veranderen?
Het was een van de vragen die ik stelde aan een van mijn klasjes, met wie ik de expo bezocht. Ik trachtte ze te wijzen op het feit dat de schoonheidsindustrie een miljardenbusiness is die ons dagelijks confronteert met onze zogenaamde imperfecties en vergankelijkheid, en dat zijzelf hiervan in hoge mate het slachtoffer van zijn. De 18 meisjes, die in de klas (en vermoedelijk erbuiten) een ware obsessie ontwikkelen voor make-up, hoopte ik aldus een beetje een geweten te schoppen en, mocht dit te hoog gegrepen zijn, toch gevoelig te maken voor de artistieke praktijk rondom het thema. Ik faalde in beide betrachtingen. De vluchtigheid met dewelke ze leerstof opnemen in de klas blijkt recht evenredig met de diepgang van de zelfreflectie over de beweegredenen van hun consumentenkeuzes. Jammer, maar ik blijf proberen.
Maar voor de die-hard kunstliefhebber heeft de expo dus veel te bieden. Niet enkel omwille van het aantal en de kwaliteit van de Ensors, maar evengoed voor de ontdekkingen van enkele kunstenaars als Tschabalala Self, Genieve Figgis of Issy Wood, die van de relatie tussen make-up en identiteit een thema maken.
Maar ook make-up ontpopt zich in de installatie als kunstvorm op zich. MoMu werkt voor deze tentoonstelling samen met het invloedrijke platform Beauty Papers, dat kunst, schoonheid en cultuur samenbrengt. In drie gloednieuwe video-installaties krijg je bijvoorbeeld een moderne interpretatie van Ensors werk door de ogen van hedendaagse top-make-upartiesten en fotografen.
Een boeiende expo dus, maar rep je! Het sluit de deuren op 2 februari 2025 in het Moduemuseum in Antwerpen.
foto’s ©TheArtCouch
