Waarom zou je als kunstenaars slechts een enkel onderwerp willen behandelen? Gemakshalve zou je ervan kunnen uitgaan dat het om een dwangmatige gedachte gaat, een gegeven dat in je mentale aandachtsveld zit gekneld als een fobie of een obsessie. Of, voor de romantici onder ons, als een drang om de artistieke perfectie te benaderen aan de hand van een specifiek thema. Per slot van rekening hebben talrijke kunstenaars naam en faam gemaakt met een hele carrière lang niets anders dan portretten te schilderen. Of landschappen. Schepen. Katten en honden. Een enkeling zelfs met het talrijk reproduceren van een enkele berg. Enfin, een heuvel.
Het ligt wat moeilijker met Giovanni Winne, die maar liefst drie thema’s hanteert. Woeste zeeën. Dode vogeltjes. Doodskoppen.
Wie zich ooit in droomsymboliek heeft verdiept zou er al een vette kluif aan hebben. Water als symbool voor reiniging of nataliteit; de schedel als noodzaak om te ontdekken hoe de geest in elkaar zit; de dode vogel als een hoopvol vooruitzicht (jaja), tenzij je er Freud op nahoudt: die zag het als een teken van impotentie. Toch liever Jung, wat mij betreft. Dromen en symbolen zullen wel betekenis hebben, het is maar zeer de vraag of de moderne mens in staat is deze betekenis nog te doorgronden. Onze verre voorouders hadden hier een nauwere, hechtere band mee, lang voor ze leerden spreken.
Ook Giovanni, Gio voor de vrienden en de kunstcritici, is zwijgzaam. Voor zover hij de mysteries achter zijn gekozen thema’s heeft doorgrond, zal hij ze niet snel delen. Niet dat hij dit niet zou willen, vermoed ik, maar er bestaan eenvoudigweg geen woorden om dit uit te leggen, laat staan de juiste, laat staan dat er zoiets bestaat als een uitleg. Zijn kunst vindt, zo gezien, een vruchtbare voedingsbodem in de filosofie van Wittgenstein.
Ik heb hem maar een keer in zijn studio bezocht in Zierikzee, lang geleden. Het was een van mijn eerste interviews met een kunstenaar. Ons gesprek mondde snel uit in een strijd om de titel van meest bedeesde, minst uit-zijn-woorden-rakende. Ik herinner me niet precies meer wie er won. Zijn partner Danielle zag zich genoodzaakt de meerderheid van de vragen en antwoorden te verzinnen. Gelukkig is dit een van haar talenten.
Sindsdien doemt wanneer ik aan Gio denk, ja dat doe ik steevast wanneer een nieuw werk van hem mijn newsfeed bereikt, het beeld op van Peter Camenzind. Of tenminste, wat ik me van deze eerste roman van Herman Hesse herinner – ik las het zo’n dertig jaar geleden. Het beeld van de wat verwilderde jongeling die vanuit zijn afgezonderde bergdorp naar de grote stad trekt, er enige succes behaalt in artistieke en intellectuele kringen, maar uiteindelijk, licht gedegouteerd van wat er van hem geworden is, terug naar zijn bergdorp trekt. Ondanks zijn grote lijf en brute manieren bleek hij te delicaat voor de ogenschijnlijk geraffineerde moderne wereld. Of, zoals Baudelaire het zo mooi verwoorde: ses ailes de géant l’empêchent de marcher.
Het roept in mij het beeld op van de rasechte kunstenaar, l’art pour l’art, de onafwendbaarheid van de bestemming, de onweerstaanbare lokroep van de diepere, ware aard. Ik ben een verstokte romanticus, moet ik vaststellen. Het is alleszins het spiegelbeeld dat die woeste zeeën, de dode vogels en de schedels mij voorschotelen. Niets ergs mee, wel integendeel.
Met het ouder worden ga ik me meer en meer vragen stellen. Maar vreemd genoeg lijkt het me of ik minder en minder naar antwoorden zoek. Het is precies dit proces dat ik in het werk van Gio terugvind. Het is precies waarom ik fan ben. En zal blijven.
Werk van Giovanni Winne is momenteel te zien bij Verduyn Gallery in Moregem.
april 8, 2023
Een kunstenaar naar mijn hart , ik voel me zelfs een beetje zielsverwant….