Ooidonk Art Festival, kunst voor geduldige fijnproevers

Posted By Frederic De Meyer

Weinig dingen doen op een zomerdag zoveel deugd als wandelen door frisse bossen en velden. Voor de geest geldt hetzelfde principe, al heeft die een ander soort zuurstof nodig. Kunst bijvoorbeeld, als verademing, als frisse bries in een wereld die vaak te vol, te luid en te snel is. Het Ooidonck Art Festival slaagt er dit jaar opnieuw in om beide soorten verademing samen te brengen in één ervaring.

Naast het centrale thema – de complexe verhouding tussen mens en natuur – lijkt er bij de selectie van kunstenaars voor deze editie ook bewust of onbewust gekozen voor een meer serene toon. Waar het festival vorig jaar al ruimtelijk werd opgevat, met voldoende ademruimte voor elk werk hoewel deze in overvloed te zien waren, laat de huidige editie meer ruimte voor verstilling, en laat een nasmaak van geraffineerde en gerichte keuzes na.

Het geheel oogt uitgepuurder, en voor de kijker daagt het op een subtiele manier meer uit. Wie enkel wil kuieren, zal zich tevreden kunnen stellen met de talrijke esthetische indrukken. Maar wie bereid is langer stil te staan, zal merken dat de werken zich pas na verloop van tijd echt openstellen. Het Wild Blue Yonder van Toon Boeckmans in een bouwvallige schuur noopt de aandachtige kijker bijvoorbeeld tot een mentale verschuiving: het werk lijkt ons eerst te vervreemden, maar geleidelijk raken onze zintuigen afgestemd op zijn logica – een logica waarin de mens nooit losstaat van zijn omgeving, hoe kunstmatig zijn ingrepen ook zijn.

Het is een effect dat bij meer kunstenaars terugkomt. De vreemde maar al snel vertrouwde sculpturen van Jeroen Frateur, vernuftig samengesteld uit afvalmateriaal, wijst ons op de ultieme futiliteit van de menselijke verwezenlijkingen; de manier waarop Ruth Devriendt haar schilderijen als het ware in de aarde verankert voelt bijna vanzelfsprekend aan, maar wie dieper kijkt en haar werk iets beter kent voelt meteen de zoektocht naar de geschiedenis en de moeilijk te doorgronden wortels van identiteit en de manier waarop we op onszelf overkomen.

Soms valt de scheiding tussen mens en omgeving helemaal weg. In Fungus Anatomicus van Sofie Muller speelt de natuur een rol die ons op het verkeerde been zet: wat we denken te herkennen als ‘natuurlijk’, is slechts onze eigen interpretatie ervan – een spiegel eerder dan een realiteit. De mens is onderdeel van die natuur, maar ervaart haar altijd via beelden en verhalen. Ook bij Maen Florin, wiens figuren in de stallen tussen sculptuur en aanwezigheid balanceren, ontstaat een subtiele verwarring: ze lijken menselijk, maar ontglippen die categorie net door hun kleur en materiaal. Lieven Lefere’s installatie speelt dan weer met het vertrouwde door in de details en openingen van zijn constructies nieuwe perspectieven aan te reiken – letterlijk spleten in onze realiteit, waar een andere manier van kijken mogelijk wordt, een alternatieve perceptie van eenzelfde gewaarwording.

Wat deze editie bijzonder maakt, is dat kunst en natuur hier niet naast elkaar bestaan, maar langzaam met elkaar verweven raken. Niet door simpele plaatsing van kunst in het landschap, maar door het effect dat ze op elkaar én op de toeschouwer hebben. De werken vragen weliswaar meer tijd, aandacht en bereidheid om zich te laten meenemen, maar wie zich daaraan overlaat wordt beloond met een verruimde blikveld, op zowel kunst als op de omgeving waarin kunst wordt verweven.

Misschien is dat wel het grootste compliment dat een kunstenfestival kan krijgen: dat het zijn bezoekers niet alleen verleidt, maar vertraagt. Dat het ons dwingt om anders te kijken, en zo ons idee van het vanzelfsprekende subtiel verschuift. Geen festival om snel te consumeren, wel één om bij stil te staan – en om in te groeien.

Foto’s ©TheArtCouch

Het Ooidonk Art Festival met meer dan 40 hedendaagse kunstenaars is tot 31 augustus te zien op landgoed “Goed te Réables” in Ooidonk. Klik hier voor alle info. De tentoonstelling verandert voortdurend en gaat gepaard met een parallelle tentoonstelling in Francis Maere Gallery op de Kouter in Gent.