De installatie ØRNEN verwijst naar de merkwaardige expeditie naar de Noordpool uit 1897. Drie mannen stegen op in een waterstofballon, met als missie het poolijs te overwinnen, maar werden nooit meer teruggezien. Pas in 1930, 33 jaar later, werden hun resten teruggevonden in het ijs.
Samen met scenograaf Peter Maschke brengen George De Decker en Guido De Bruyn nu een eerbetoon aan de expeditieleden met een installatie die beeldende kunst, muziek en film combineert. De blikvanger in deze installatie is een in willgenhout gevlochten zeppelin van meer dan 20 meter lang. Op dit skelet van ØRNEN worden beelden geprojecteerd, impressies in zwart-wit die het verschuiven van de tijd evoceren en waarin een nieuwe compositie van George De Decke voor een unieke surround-beleving zorgt. “De installatie is geïnspireerd op de jarenlange voorbereiding van de expeditie”, vertelt George, “hun droom die al die tijd in de steigers stond: de primeur van de tot dan toe ongeziene Noordpool. Die gedrevenheid, de brandstof van het visioen, bindt wetenschap met kunst.”
(filmstill uit de reportage)
Het verhaal
Eind negentiende eeuw waren alle pogingen om per schip of per slee de Noordpool te bereiken gestrand. De Zweedse ingenieur S.A. Andrée was ervan overtuigd dat een reis per luchtballon de enige manier was om het poolijs te overwinnen. Op 11 juli 1897 vertrok hij in Spitsbergen samen met twee compagnons in de Ørnen (Adelaar), een waterstofballon van anderhalve ton. Volgens zijn voorspelling zouden ze in minder dan twee dagen de duizend kilometer naar de Noordpool overbruggen. Nadat ze die gepasseerd zouden zijn, zou de Ørnen een week later landen in Azië of Alaska, en idealiter zou hij zelfs San Francisco halen. Voor zijn ontmoeting met de notabelen die hem zouden opwachten, had Andrée alvast een witte smoking meegenomen.
Na hun vertrek werden ze echter nooit meer levend teruggezien. Pas in 1930 vond een groep walvisvaarders hun resten op het Witte Eiland. Uit hun logboek bleek dat ze al op de derde dag hadden moeten landen, op 450 km van de Noordpool. Samen met zijn twee compagnons Nils Strindberg -neef van de auteur August Strindberg- en Knut Fraenkel kreeg Andrée in Zweden postuum een staatsbegrafenis. Pas in 1926 vloog Roald Amundsen, die eerder al de Zuidpool had ontdekt, met een zeppelin over de Noordpool.
Beklijvend zijn de laatste woorden in het dagboek van het jongste bemanningslid, Knut Fraenkel, nadat de missie faalde en hij tot het besef kwam dat zijn naam roemloos de eeuwigheid zou ingaan:
“It is clear to me now that Andrée knew from the start that our journey was doomed. And I think I understand what made him persevere to the end: in the years to come, when our frozen bodies have been found and returned home to Sweden, the bright, elusive glory he sought will be his after all. But I, Frænkel, who measured the winds, I, who plotted the stars and asked myself over and over again- I still will not know what attracted me to the North like the trembling needle of a compass. Was it only for this: to perish here, alone, amid the howling winds of an Artic night, reading and rereading these undeliverable love letters of a simple soul and this already fading journal of a prideful Swede? Was it only for this?”
De installatie
George De Decker – Guido De Bruyn – Peter Maschke
De ‘making of’
De expo is te zien van 13 tot 20 september.
CC.Diest, grote zaal, Nijverheidslaan 24, 3290 Diest
Het concert SP!TSBERGEN / BERG vindt plaats op vrijdag 16 september 20:30
Er zijn een beperkt aantal tickets, dus wees er snel bij: TICKETS
Guido De Bruyn zorgt voor de begeleidende catalogus, handgeschreven op een rol papier. Teksten over verbeelding en kunst anno 2022, deels verwijzend naar de teruggevonden logboekfragmenten van de ØRNEN in 1897.
George De Decker (B) concept / sound designer / componist / beeldend kunstenaar
Guido De Bruyn (B) teksten / regisseur / beeldend kunstenaar
Peter Maschke, (Dl)scenograaf
