Post-What!? – het vrolijk en verontrustende wereldbeeld van Sebastiaan Van Doninck bij Rufus Gallery

Posted By Frederic De Meyer

Postmodern, posttraditioneel, post truth, we leven in een tijd waarin het onderscheid tussen actualiteit en fictie steeds minder duidelijk wordt. In Post-What!?, zijn eerste soloshow in Galerie Rufus, gaat Sebastiaan Van Doninck precies op dat spanningsveld zitten. De tentoonstelling leest als een visuele reflectie op een wereld in transitie, niet via het bekende commentaar of pamflet, maar via beelden die tegelijk afstand nemen en op een subtiele wijze confronteren. Het resultaat is een reeks tekeningen en schilderijen die aanvoelen als archeologische fragmenten van een tijd die nog volop aan het ontwikkelen is.

De actualiteit is bij Van Doninck geen decor, maar onderlaag. Geopolitiek, klimaat, sociale fragmentatie: het zijn thema’s die niet benoemd, maar steeds latent aanwezig zijn. De mens verdwijnt naar de rand van het beeld, gereduceerd tot artefact of symbool, terwijl dieren, hybride wezens en onaardse vormen de scène overnemen. De wereld wordt niet uitgelegd, maar herverpakt in een fictieve orde waarin niets definitief is, behalve het gevoel dat iets wezenlijks voorgoed aan het kantelen is.

Sebastiaan haalt zijn referenties uit het surrealisme, gotiek, prehistorische beeldtaal en de collages van Hannah Höch. Maar zijn werk is meer dan een stijlverwijzing, het is doordrongen van een bezorgdheid die nauwelijks nog ironie toelaat. In een interview met OKV zegt hij: “Het is verbijsterend wat voor onrecht er dagelijks passeert. Je hoopt op het beste, maar het gaat behoorlijk fout.” Zijn beelden lijken dat te bevestigen. Ze zijn geen reconstructies, maar reacties – geen esthetische ordening, maar pogingen tot herijken.

Opvallend is hoe de kunstenaar speelt met perfectie en afstand. Een ambiguïteit die je in zijn reactie op de onderstroom van generatieve AI en digitale beeldproductie terugvindt, “de rotzooi achter de glans,” noemt hij het, vandaar zijn bewuste keuze om het gepolijste beeld te ondermijnen. Niet uit nostalgie, maar om ruimte te maken voor iets wat schuurt, wat menselijk blijft. “Een illustratie te mooi, te glad of te juist maken, creëert afstandelijkheid,” zegt hij in een interview met Iedereen Leest. Die afstand wil hij vermijden.

Wat Post-What!? toont, is dus niet alleen een inhoudelijke maar ook een formele kritiek. Het eeuwige rad van constructie en verval, laverend tussen herkenning en vervreemding, wordt nergens opgelost – en precies daardoor blijft het hangen. Over representatie, over macht, over wat er gebeurt als de mens niet langer het centrum is van zijn eigen beeldvorming.

Wie zoekt naar geruststelling of vertroosting, vindt die niet in de beelden van Sebastiaan, hoe onschuldig en vrolijk ze ook ogen. Maar wie bereid is om in het onzekere te kijken zonder het meteen te willen begrijpen, zal in Post-What!? iets herkennen: een voorstel om de wereld te zien als disfunctioneel, maar waar je niettemin niet aan kan ontsnappen, en die je daarom niet meer loslaat.