De Engelse term ‘to ravel‘ verwijst naar het proces van het uit elkaar vallen, ontrafelen, of in de war raken van iets, vaak met betrekking tot draden, vezels, of complexe structuren die oorspronkelijk samengevoegd waren. Het kan ook figuurlijk worden gebruikt om te verwijzen naar het geleidelijk ontwarren of onthullen van complexe of verwarrende kwesties.
Het is een bizar maar alleszins intrigerend uitgangspunt voor een kunsttentoonstelling. In deze context lijkt het wel te verwijzen naar het idee dat het onderwerp van de kunstwerken zichzelf kan presenteren in verschillende verwarrende of complexe varianten, die vervolgens worden ontrafeld of begrepen door de toeschouwers. Het ontrafelen van deze varianten voert ons mee door verschillende lagen van mogelijke realiteiten en benadrukt de notie van verandering in de tijd, waardoor het moeilijk wordt om te definiëren.
Dit voortdurend veranderende onderwerp confronteert ons met het idee van vergankelijkheid en onze eigen tijdelijkheid. Om de constante stroom van verandering in de wereld te begrijpen, moeten we onszelf binnen het tijdsbestek plaatsen, van begin tot einde. Begrippen als “Amor Fati” en “Mono no Aware” illustreren het idee van acceptatie van het onvermijdelijke einde en de schoonheid die schuilt in de veranderlijke aard der dingen.
Dit geldt overigens ook voor de toeschouwer, die het concept van tijdelijkheid nog sterker belichaamt, om het zo maar te stellen. Het kijken is bij uitstek een vluchtige, eindige ‘handeling’. De vraag stelt zich wat er blijft hangen, welk gedeelte van de kijkervaring precies blijvend is, al zeker wanneer het waargenomene even bewegelijk als vluchtig is. Zijn beide slechts raakpunten van verschillende vormen van bewustzijn, zoals sommige moderne filosofen beweren?
Een expo met zo’n uitgangspunten roept onvermijdelijk een rits wezenlijke vragen op. Wat mij betreft mag dit gerust…
Ravel Ravel. Courtesy by Ontsteking, Ghent. © Shivadas De Schrijver
Štefan Papčo, Zuzana_Citizens, 2019 in Ravel Ravel. Courtesy by Ontsteking, Ghent. © Shivadas De Schrijver
‘Ravel, Ravel’ loopt tot 15 oktober 2023 bij Ontsteking in Gent. Klik hier voor alle info.
Kunstenaars: Willem Boel | Edith Dekyndt | Lili Dujourie | Zoro Feigl | Jeroen Jongeleen | Angyvir Padilla | Štefan Papčo | Ulay
