Laat het beeld voor zich spreken, een titel hoeft al helemaal niet. Het is een veelvuldig gehoorde uitspraak van de kunstenaar richting de bezoeker. Terwijl woorden lineair zijn en je dus moet wachten tot je het laatste woord van een zin leest om er betekenis aan te geven, is het beeld ‘in the face’ en laat het je meteen associëren, zoeken, interpreteren.
Niet onlogisch dat kunstenaars veel inspanningen leveren om met hun beeld stevig binnen te komen. Zorg voor een indrukwekkend formaat, gebruik uitzonderlijke technieken, verwerk ongemakkelijk makende beelden. Het palet aan mogelijkheden is breed, maar de initiële verwondering kan omslaan in verstomming of zelfs apathie. Kijkers zijn niet altijd gewoon om zelf de betekenis te vinden of ook maar iets zelf te verzinnen. Zonder iedereen over dezelfde kam te scheren, velen zijn een beetje lui, en hopen niet te ver uit hun comfortzone getrokken te worden. Of dan ook weer omgekeerd: sommigen genieten van de pure chaos en onduidelijkheid en zien onwaarschijnlijk veel meer dan de kunstenaar ooit had kunnen bedenken. Maar in het algemeen heerst er toch een zekere beeldangst. Kunstkijken is per slot van rekening dikwijls een sociaal event. Wat denkt je reisgezel, of erger, wat als de kunstenaar op je afstapt en je vraagt wat je ervan vindt. Is het wel bon ton om er een afwijkende mening op na te houden. Een passieve beleving is de veiligste optie. Allemaal niet te moeilijk maken en zorgen voor herkenbaarheid en een veilige omgeving. Zaken die net haaks staan op wat kunst wil zijn en doen.
Hoe geraken we dan uit dit dilemma? Een deel van de oplossing is de kijker bij de hand nemen en haar of hem leren kijken naar kunst. Niet betuttelend of sturend, maar voorzichtig helpen om de gelaagdheid van kunst te laten openpellen, als een ajuin. Om effectief tot tranen toe bewogen te worden. Kunst wordt maar kunst als het je raakt. Je moet dat dus alle kansen geven. Reflectie over het reflecteren is een essentieel onderdeel van kunstbeleving. Los van de context, de locatie, de sfeer, de extra informatie, de uitleg van de galerijhouder, de titel, de woorden van de criticus, heb je een artistiek kompas nodig dat je helpt om in het werk te komen. Dit maakt deel uit van onze creatieve identiteit. Een pakket aan competenties om vanuit verwondering tot dialoog en meerstemmigheid te komen. Een referentie- en waarderingskader dat helpt om de rijkdom aan betekenis van een kunstwerk in te zien. Ik hou al een tijdje een document bij waar ik regelmatig aan sleutel. Het bevat reflecties over kunst en het belang van het bezitten van kunst. Dat laatste boeit me heel sterk: waarom neem je geen genoegen met het bekijken en beleven van een kunstwerk in een museum, een galerij of online? Waarom is het belangrijk om een kunstwerk te koesteren en dicht bij het hart te houden? Het zijn vragen die ik zelf graag meeneem in mijn beeldend werk*, maar evenzeer dus in woord.
Ik deel mijn kompas graag even:
Kunst…
Kunst en creativiteit in de breedste zin bieden ons oneindig veel opportuniteiten om het verschil te maken voor onszelf en voor de wereld.
Kunst begint bij anders kijken. Het is niet wat je ziet maar hoe je kijkt. En hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Laat je verrassen, telkens opnieuw.
Veel kunst gaat er niet langer over of iets mooi is of niet. Het gaat over verbeelding en de daarbij horende emoties. Kortom: raakt het werk je?
Een technisch perfecte uitvoering leidt soms tot een kunstje maar niet noodzakelijk tot kunst. Laat je niet misleiden door het materiaal of de techniek.
Een kunstwerk wordt deels door de kunstenaar gemaakt, deels door de kijker, die er extra betekenis aan toevoegt. (cf. Marcel Duchamp)
Ga in gesprek met de kunstenaar en andere kijkers. Die dialoog leidt tot meerstemmigheid en een verrijking van je kunstbeleving.
Kunst is het antwoord op de vraag die je nog niet gesteld hebt. Kunst brengt je waar je nog niet wist dat je moest zijn.
Kunst bezitten…
Kunst weerspiegelt je persoonlijkheid, toont waarvoor je staat en bevestigt je identiteit tegenover anderen.
Kunst zorgt voor een persoonlijke verrijking en is goed voor de gezondheid: kunst is helend, stress-vermijdend en biedt troost en voldoening.
Kunst bezitten bezorgt je elke dag een nieuwe beleving doordat een kunstwerk telkens een ander verhaal vertelt, waardoor het een persoonlijke betekenis krijgt.
Kunst geeft vorm en kleur aan je leefomgeving, maakt van je huis een thuis en stimuleert tegelijk nieuwe ideeën en perspectieven.
Kunst opent relaties met anderen: een opvallend kunstwerk trekt de aandacht, zorgt voor boeiende gesprekken en inspireert mensen rondom je.
Kunst is duurzaam, tijdloos, overstijgt trends en kan generaties lang meegaan, vaak met een blijvende emotionele waarde.
Kunst kopen geeft kunstenaars de kans hun bijzondere kijk op de wereld te tonen zodat ook anderen hiervan kunnen meegenieten.
Werk van Marc Mesdagh is momenteel te zien op de expo Madeleine in deWeverij op zondag 6 juli en zondag 3 augustus. Klik hier voor alle info
- Voorbij de koffie en het madeleintje – kijken naar beeldende kunst - juli 5, 2025
- Als kunst niet enkel aan de muur hangt en het boek erover niet enkel laat lezen - april 11, 2025
- Is een tentoonstelling het begin of het einde van een traject? - februari 21, 2025
