De wereld als voorstelling. Was Schopenhauer een beeldhouwer, hij zou vast een plaats gekregen hebben in de expo SCULPTURAL in K.E.R.K. in Middelkerke, waar kunstenaar en gelegenheidscurator Nick Ervinck twaalf hedendaagse beeldhouwers bijeenbracht. “Deze tentoonstelling onderstreept de diepgaande dialoog tussen observatie en representatie, waarin wij kunstenaars de werkelijkheid vertalen naar tastbare, ruimtelijke vormen,” aldus Nick. De vraag stelt zich wat deze werkelijkheid precies inhoudt, en of die niet eerder vanuit het bewustzijn wordt gevormd.
Is dit niet precies wat kunstenaars, a fortiriori beeldhouwers, doen? De werkelijkheid boetseren, de brei aan energie die ons omringt vanuit een bewuste of onbewuste ‘wil’ in een vorm gieten, uit de idee zowel ‘oppervlakte en substantie’ puren, zoals Gormley het omschreef? Al blijft het een open vraag of de kunstenaar werkelijk schept, of reeds bestaande vormen onthult. In het eerste geval creëert hij een nieuwe werkelijkheid, in het tweede maakt hij een representatie van een bestaande werkelijkheid.
“In een tijd waarin hedendaagse beeldhouwkunst vaak overschaduwd wordt door digitale en multimedia kunstvormen, wil ik met deze expo de blijvende relevantie en kracht van het driedimensionale medium benadrukken,” verklaart Nick. Het maakt het nog wat ingewikkelder. Heeft ons aan het scherm gekluisterde oog dan nood aan een ruimtelijke vormweergave? Zijn we het driedimensionale kijken en tasten verleerd? En, zo wel, is dit wel zo erg? Onze relatie met het digitale aspect van de werkelijkheid -want dat is het wel, een vorm van werkelijkheid- is complex. Ongetwijfeld verandert het ons, ons zelfbeeld, zelfs ons mensbeeld. Anderzijds is de mens juist geëvolueerd dankzij het gebruik van technologie in de brede zin: de buitenwereld is een extensie van onze wil.
Wat onderscheidt ons nog als mens? Vast niet de intelligentie. ChatGPT 4.0 zou al een IQ hebben van boven de 180 en verslaat moeiteloos 85% van de studenten Rechten op Harvard. Wat maakt ons ons? Wellicht juist waar Nick fijntjes op wijst wanneer hij vertelt dat de expo een “unieke kijk biedt op complexe ideeën, emoties en ervaringen.” Onze ervaring van de wereld spruit voort uit emoties, net als het denken dat ons zo typeert, en het zijn net die emoties die riskeren af te vlakken met het overmatig gebruik van digitale hulpmiddelen.
Dit is misschien net de rol die kunst kan spelen: de rijkdom aan menselijke ervaringen, het vernuft van de menselijke emoties aanwakkeren, stimuleren en de ruimte bieden om in alle uithoeken van de verbeeldingskracht uit te dijen.
Verbazen, als tegenpunt voor de groeiende staat van anhedonie waarin de digitale wereld ons toe dwingt.
Wie de expo bezoekt zal dit gevoel overvallen. De twaalf beeldhouwers die Nick rond zijn eigen werk schaarde, elk uniek en bijzonder, zijn evenveel zienswijzen, evenveel manieren van kijken of, zo je wilt, evenveel manieren om een wereld te scheppen, louter vanuit de ‘wil’, of gewoon omdat het mogelijk is. Omdat dit is wat ons uiteindelijk tot mens maakt…
foto’s: © Studio Nick Ervinck
SCULPURAL vindt plaats van 2 juli tot 31 augustus 2024 in K.E.R.K. in Middelkerke. Klik hier voor alle info.
Deelnemende kunstenaars: Leyla Aydoslu, Sven Boel, Caroline Coolen, Anton Cotteleer, Elleke Frijters, Nadia Naveau, Warre Mulder, Katleen Vinck, Ludwig Vandevelde, Robin Vermeersch, Alice Vanderschoot, Octave Vandeweghe
