Bestaat er iets belangrijkers voor een kunstenaar dan de opbouw van een tentoonstelling? Wellicht niet. Meer nog dan de werken zelf, vertelt het zoveel over waar hun denkproces hen toe leidt, welke emotie ze willen overbrengen op de kijker.
Daarom laat ik ook geen kans ongemoeid om erbij te zijn wanneer kunstenaars aan een opstelling werken. Het valt me hierbij vaak op dat de meesten de neiging vertonen om nagenoeg hun hele atelier mee op verplaatsing te nemen -zelfs al hebben ze de lokatie op voorhand zorgvuldig bestudeerd. Niets mis mee, uiteraard. Kunst maken, net als het opstellen van een tentoonstelling, het is vaak een kwestie van schrappen, zorgvuldig wegnemen, eerder dan van steeds maar toevoegen. Al kennen sommige kunstenaars de onweerstaanbare drang om zoveel mogelijk werken te presenteren, zoveel mogelijk te tonen in de hoop dat een specifiek werk het oog van de kijker op een bijzondere wijze zal bereiken.
Maar ook in de kunst is het geheel van de bestanddelen vaak groter dan de som ervan. De expo als totaalervaring, zorgvuldig uitgedacht, elk effect ervan nauwkeurig onderzocht. Een evenwichtig, homogeen totaalbeeld scheppen die de bezoeker begeleidt, meer dan leidt, en die, om het even vanuit welk zichtpunt, steeds nieuwe sensaties bij hem oproept. Die hem weet te boeien, verrassen, intrigeren, en tegelijk een diepe inkijk biedt in het werk van de kunstenaar.
Het vergt meer studie dan je zou denken.
Bij een van mijn recente bezoeken aan het atelier aan Sarah De Vos viel me een kleine maquette op. Twee kleine ruimtes, gescheiden door een gang, met op de muren kleine prints geplakt die onmiskenbaar haar signatuur droegen. Schaars. Uitgepuurd.
Ze maakte het naar aanleiding van een expo in een statig Belle Epoque-huis in Namen die, op het moment waarop ik het voor het eerst zag, naar een onbepaalde tijd in de toekomst werd verbannen. Het stemde haar wat mistroostig, gezien ze de plek uitvoerig had onderzocht. Ze had zelfs een werk gemaakt dat een reflectie bood op de mozaïeken vloer die het voormalig postkantoor nog steeds bekleed.
Het valt op hoe ze met de ruimte omgaat, hoe ze die naar haar hand zet, terwijl ze het haar eigen gang laat gaan. In de twee zalen laat ze enkele muren ongemoeid, als een uitnodiging aan de kijker om ze zelf op te vullen. Op de langste muur toont ze haar kleinste werk, Plain Gold Ring. Haar grootste werk, l’Origine, palmt dan weer nagenoeg de hele tweede ruimte in. Ze speelt met de oppervlakken, een beetje op Lynchiaanse wijze, zegt ze zelf, als twee facetten van eenzelfde verhaal, ogenschijnlijk onverzoenbaar, maar duidelijk naar elkaar verwijzend. Een plek “waar je kan slowen, waar je kan vertragen.”
Tussen de schaarse werken veel wit, veel blank. Als wou ze een visuele interpretatie bieden van John Cages 4’33”. Muziekaliteit is sowieso nooit ver weg in het werk van Sarah, soms zijn er weinig noten nodig om een harmonieuze symfonie te componeren.
foto’s: Sarah De Vos, installatiebeelden en foto’s van de maquette
Slow Club, met werk van Sarah De Vos, vindt plaats in Villa Josa/Galerie Short Cuts, Namen van 6 tot 27 maart 2021. Rue Simon Martin 2, 5020 Namen
