Ook kunstenaars met een omvangrijk oeuvre kunnen soms verrast staan bij het nabeschouwen over dat oeuvre. Al zal het vaak een derde, meer neutrale blik vergen om het verrassende element erin te herkennen, en deze te ontginnen. Het overkwam Koen Broucke, die nochtans niet beticht kan worden van nalatigheid bij het verzorgen van zijn oeuvre, die nauwgezet, meticuleus, is opgedeeld in thematische invalshoeken en thema’s.
Het moet hem dan ook verrast hebben wanneer Anouk Focquier van Beserk Agency, terwijl ze door zijn omvangrijke archieven ploegde, tot de vaststelling kwam dat een behoorlijk deel van zijn oeuvre, zij het onbewust, niet in vastomlijnde reeksen gehuld, bestond uit vrouwenportretten. Hij was zich uiteraard bewust van deze portretten, het feit dat hij ze maakte. Maar dat ze een rode draad vormden doorheen zijn oeuvre, een recurrent onderwerp, als mentale ijkpunten, die op heel verschillende manieren uiting kregen? Soms staat een kunstenaar verrast bij het aanschouwen van zijn creaties, zo blijkt alvast.
Het begon eerder schuchter, en met zijn geliefkoosde thema -geschiedenis- als uitgangspunt, al gebruikte hij toen reeds hem gekende modellen om ze vorm te geven. Maar gaandeweg wordt zijn behandeling van het thema intimistischer, gaat hij zijn voorwerp nadrukkelijker, persoonlijker behandelen, naar het voorbeeld van zijn leermeesters, onder meer Bonnard en Manet. Het culmineert in zijn portretten van zijn geliefde, Sigrid, vreemd genoeg opgesteld in het begin van de tentoonstelling.
Michaël Borremans stelde ooit: “I make paintings because my subject, to a large extend, is painting“. Dit zou ook voor Koen Broucke kunnen opgaan: de praktijk van het schilderen primeert over het onderwerp, tot het een object an sich wordt. Hij verliest het onderwerp niet uit het oog, uiteraard, anders zou het nooit zo prominent in beeld komen. Maar vreemd genoeg spelen de geportretteerden bij Koen de rol van figurant. Zo kan een toevallige passante -steeds een vrouwelijke, daar heeft hij uiteindelijk het meeste voeling mee- hem boeien of ontroeren omwille van opvallende haarlok. Een eenvoudig onderwerp, maar zo uitdagend voor de kunstenaar die er meer dan een onderwerp in herkent. Is het gewone schoonheid? Ligt het aan een miniem detail dat hem fascineert? Een ongewone beweging die enkel hem zal opvallen? Wie zal het zeggen… Het behoort tot de mysteries van het kunstenaarschap.
Wat elke bezoeker echter onmiddellijk zal opvallen is de ongewone combinatie met werken uit de vaste collectie van de eigenaars van het domein Adornes. Zo komt het werk van Koen oog in oog te staan met kunstenaars van de Renaissance tot nu: van een anonieme Bruggeling tot Constant Montald, van Picasso tot de Chinese tijdgenoot Huang Gang. Het contrast kan niet scherper, op het eerste oog beschouwd. Naast de nauwgezette, precieze of soms expliciete werken uit de collectie de werken van een technisch spontanere, ‘lossere’ kunstenaar als Koen Broucke plaatsen? Het getuigt van durf, alleszins. Het werkt voor de bezoeker ook wat desoriënterend, temeer er geen duidingskaartjes bij de werken werden gehangen. Op zich een goed idee, het vestigt de aandacht meer op de kunst zelf, dan op wie het gemaakt heeft, laat staan wanneer. Misschien is dit slechts bijzaak, al zal de al te nieuwsgierige bezoeker zich kunnen tegoed doen aan de wandelgids om deze info op te slaan.
Je kan je dus enkel laten meeslepen als bezoeker, op het ritme van de penseelstreken. Op ontdekkingstocht gaan doorheen onontgonnen terrein, je laten verrassen net als de kunstenaar zelf, die met deze expo een vernieuwende invalshoek vond in zijn eigen oeuvre.
De expo ‘Woman’ van Koen Broucke is verlengd tot 23 januari 2021 in het Adornesdomein, Brugge. Klik hier voor alle info.
