‘Utope’, een haalbare utopie in een bijzondere tentoonstelling gevat!

Posted By Frederic De Meyer

Soms stel ik me de vraag: zijn kunstenaars bij uitstek niet de ultieme utopisten? Streven ze niet allemaal een ideaal na, dat gedoemd is om voorgoed, per definitie zelfs, onbereikbaar te zijn?

Het vormt een wat romantisch beeld van de kunstenaar, uiteraard. In werkelijkheid zijn vele kunstenaars ferm ingebed in de ‘realiteit’ (voor zover zoiets bestaat, maar dat is een andere vraag). Wat niet wegneemt dat ze met hun werk vaak deze -de banale- realiteit ontvluchten, op weg naar een andere, misschien zelfs betere realiteit.

Is het een vorm van escapisme? Niet noodzakelijk. De Franse filosoof Henri Bergson stelde dat de waarneming, in tegenstelling tot de taal, het meest directe middel is om tot inzicht te komen, om de realiteit te benaderen. Hij wist niettemin dat de menselijke waarneming ook haar limieten heeft, en zag het daarom als de essentiële taak van een kunstenaar om onze blik te verruimen, ons te confronteren met andere realiteiten.

Elke kunstenaar doet dit in zekere zin ‘op zich’, maar wanneer ze samenkomen, bijvoorbeeld in een groepstentoonstelling, werkt dit juist versterkend. Samen vormen ze een verrijkt, ‘verderrijkend’ beeld van een mogelijke werkelijkheid. De utopie ligt misschien niet zozeer in het bekomen beeld vervat, maar juist in het feit dat ze het samen (in het West-Vlaams: “tope”) hebben geschapen.

Utope

Een tentoonstelling die deze titel draagt werkt dan ook beter wanneer het kunstenaars van verschillende praktijken en inzichten verenigt. Zo moeten ook de initiatiefnemers (Jan Bultheel en Tom Willemkens) en de curator (Mieke Janssens) van deze tentoonstelling hebben gedacht. Van de suggestieve verhalen van ‘geluidskunstenaar’ Roel Heremans, naar de idyllische kleurpotloodtaferelen van Karel Noyez, of de in filme noire gedrenkte video van Hans Defer, alle kunstenaars hebben zo hun eigen methode om een alternatieve werkelijkheid te creëren. “Stuk voor stuk plastische zielen, die elkaar vinden in een milde vorm van utopisch verbeelden”, schrijft Mieke Janssens over de selectie.

De utopie is al bij al misschien wel haalbaarder dan men denkt…

(foto’s: Mieke Janssens)

Utope vindt plaats tot 12 september in Edmond, Rue de Schampheleerstraat 26, 1081 Molenbeek. Klik hier voor alle info!

Met werk van Willem Boel, Jan Bultheel, Hans Defer, Tiemke Gauderis, Roel Heremans, Les monseigneurs, Karel Noyez, Hendrik Van Doorn, Birde Vanheerswynghels en Peter H. Waterschoot.