Kan je verliefd worden op een kunstwerk? Natuurlijk wel. Het overkomt me, gelukkig trouwens, heel regelmatig. Mocht ik mijn herinneringen een klein beetje forceren zou ik zelfs kunnen traceren wanneer precies een kunstwerk me voor het eerst dit gevoel bracht: Beata Beatrix van Dante Gabriel Rossetti. Al zal het verhaal achter het werk mijn toen nog overmatig romantische ziel evengoed hebben beroerd als het werk zelf.
Het overkwam me onlangs nog, bij een bezoek een de nieuwe galerij van Annelies Ysebaert in Sint-Martens-Latem. Je hebt dat soms, wanneer je een ruimte binnentreedt vol kunstwerken, dat je hele lichaam onweerstaanbaar wordt aangetrokken door dat ene werk, waar je vol verbazing naar blijft gapen, waar je ogen op terugkomen om het even welke plek je in de ruimte inneemt, tot je je tocht doorheen de expo onbewust tot zo’n bochten wringt dat je veelvoudig voor het werk komt te staan, opdat je zoveel als mogelijk in zijn aanwezigheid vertoeft.
Braid, Frank Kenis
Maar waarom raakte ik juist door dit werk zo geboeid?
Er is de pose, uiteraard, de gelaatsuitdrukking, mysterieus, tegelijk ingetogen en gelaten, licht melancholisch misschien. Het licht rechtsboven ontstaat deels door de inval van het dakraam in de galerij, maar is ook present in het werk, waardoor het lijkt te stralen net op de plek waar haar gedachten haar komen vergezellen, of juist verlaten. De kleine witte vlekken in deze hoek geven haar aanwezigheid een mystieke aura, ze lijken een grensgebied te verkennen tussen de interne, spirituele wereld en een externe, universele gedachte.
Het werk is niet perfect nochtans. De onderkant is niet overal afgewerkt, en hier en daar laat Kenis de verf de vrije loop, heel subtiel, als om te wijzen op het feit dat schoonheid niet perfect hoeft te zijn, misschien niet eens kan zijn. Niet toevallig hing er op dezelfde plek eerst een ander werk van hem, ‘The beauty of imperfection’. Verkocht, jammer genoeg.
Maar het frappantste, waar het werk mijn inziens haar ultieme aantrekkingskracht aan ontleent, is de verfijndheid ervan. De verf is heel dun aangebracht, niettemin is het erg aanwezig en zit er diepte in, als een fragiele huid die met heel veel zorg over het canvas werd gelegd. Het doek lijkt hierdoor even delicaat als het model, hoewel door het kleurgebruik het geheel juist robuust en krachtig oogt. Het is een contradictie die niettemin harmonieus aanvoelt, als een coherent beeld van een specifieke menselijke emotie die, zonder te kunnen duiden over welke emotie het precies gaat, ook op de kijker wordt overgedragen.
Een merkwaardig werk. Op slag verliefd…
‘Braid’ is, net als andere werken van Fran Kenis, nog te zien bij Galery Ysebaert in Sint-Martens-Laetem.
