Ik moet het toegeven, in wezen ben ik een nostalgicus. Niet naar passages uit mijn eigen levensloop, weliswaar. Ik heb echter een hevig verlangen, dat soms naar jaloezie neigt, naar de tijd waar kunstenaars en schrijvers elkaar brieven schreven waarin hun hele reflectie over hun werkzaamheden, waarin heel het patroon dat hun denken aflegde, werd blootgelegd. Brieven die soms wekenlang onderweg waren, waardoor de gedachten die erin verwoord werden meer gewicht kregen, men anticipeerde misschien zelfs over wat erin vervat stond, welke nieuwe ideeën ze bij de geadresseerde zouden genereren. Het lijkt me een natuurlijker ritme, een menselijkere manier om te communiceren, met elkaars meningen om te gaan.
Schrijven we nog zulke brieven?
Zelden, maar het gebeurt. Al vergt het soms een externe stimulans. In 2018 had Pablo Hannon het idee om Limburgse en Gentse kunstenaars te verbinden aan de hand van een briefwisseling. De onderliggende bedoeling was dat ze zich zouden laten inspireren door deze wisseling voor een specifiek kunstwerk.
Zo kreeg de Gentse kunstenaar Brantt een brief van de Limburgse Ellen Vrijsen. Een mysterieuze brief, een reeks onsamenhangende gedachten en sensaties die voor de ontvanger slechts moeilijk te decoderen vielen. Zouden ze zijn werk kunnen beïnvloeden?
Het toeval wil dat Brantt op dat ogenblik aan een reeks werkte, EnRoute. Een wat vreemde reeks voor wie de kunstenaar volgt. Slingerende wegen, weliswaar in een strak geometrisch landschap gecast. Een fundamentele afwisseling voor de strakke, maar niettemin onmogelijke gebouwen die hij normaal gezien met een minimalistisch aantal lijnen op juten doeken projecteert.
Niet toevallig ging deze reeks gepaard met een aantal veranderingen in het leven van de kunstenaar. Het verhuis van zijn atelier van de Leopoldskazerne naar het Borluutkasteel in Sint-Denijs-Westrem zal hier bijvoorbeeld een grote rol gespeeld hebben. Ik kan me nauwelijks inbeelden hoe desoriënterend het moet zijn voor een kunstenaar om, na meer dan twaalf jaar jaar zijn creatieve proces met een vertrouwd atelier te hebben gedeeld, plots van omgeving te moeten veranderen. Vormt het een mentale breuk, een totale verwildering? Of biedt het juist nieuwe inspiratie, een innoverende impuls?
Dat de brief net op dat moment toekwam moet betekenisvol geweest zijn voor Brantt. Hij besloot zijn oude liefde voor – en kennis van – typografie te gebruiken in een werk waar hij al enkele maanden aan het werken was. Fragmenten van de brief, betekenisloos misschien voor de kijker, maar voor de verzender net als voor de kunstenaar bezield met een speciale, zeer specifieke betekenis.
Kunstenaars die andere kunstenaars middels briefwisseling inspireren, ik blijf het een mooie gedachte vinden.
Voor de volledigheid: ook Brantt werd geacht een brief te schrijven en Ellen een werk te maken geïnspireerd op deze brief. De brief van Brantt hoefde niet onder te doen aan deze van Ellen, en inspireerde haar op haar beurt in haar werk. We hebben niet met Ellen kunnen spreken over dit werk, maar wouden jullie het resultaat niet onthouden.
Trackbacks/Pingbacks