Het blijft een onthutsende vaststelling, het feit dat zo’n twintig eeuwen nadat ze zijn neergepend, en meer eeuwen nog nadat ze mondeling werden overgeleverd, de Griekse mythologieën nog zo omnipresent blijven in wat we cultuur noemen.
Een sluitende verklaring heb ik er vooralsnog niet voor, ik ben dan ook geen kenner in de materie. Maar het lijkt me een van beide: ofwel zijn ze danig in onze leefwereld binnengesijpeld dat ze tot ons westerse collectieve onbewuste zijn gaan behoren, ofwel hebben deze verhalen intrinsiek kwaliteiten die onoverkomelijk, onweerstaanbaar weerklank bieden aan ditzelfde collectieve bewustzijn.
Je vindt deze klassieke verhalen nog overal. In onze taal, onze hedendaagse mythologie, onze moderne symboliek (lees Barthes!). Maar evenzeer in het werk van hedendaagse kunstenaars. Soms verbloemd, inherent aanwezig, soms expliciet, in your face. Maar steeds eigentijds. Het kan ook niet anders.
Piet Peere vormt een merkwaardig voorbeeld van wat ik hier bedoel. De titels van zijn werken laten geen ruimte voor twijfel of misinterpretatie. De kunstenaar is voornamelijk bezig met Griekse mythes. Of hij ze ‘hedendaags’ interpreteert is minder evident, zo op het eerste oog. Ik nam zijn recent verschenen monografie, ‘Unveiling‘ een aantal keer door, van voor naar achter en terug, soms zelfs concentrisch of at random, een antwoord vind ik niet op deze vraag. Hoewel. Een groot deel van het antwoord ligt vervat in het voorwoord dat Annelies A.A. Vanbelle schreef voor deze monografie.
Griekse mythologie, voor zover ik het totdusver verstond, leek me een kwestie van wereldbeeld, een poging om de onvatbare mysteries van het bestaan een meer acceptabele verklaring te bieden. Blijkt nu, aan de hand van het werk van Peere, dat deze mythes ook een heel persoonlijke invulling kunnen hebben, dat ze vanuit een enkele persoon voor talrijke interpretaties vatbaar zijn, maar misschien juist daardoor hun universele karakter nooit verliezen.
“Peere schildert met een gedrevenheid die van levensbelang lijkt – verbeten, doelbewust, doof voor de rest van de wereld, elke dag opnieuw. Een dag niet geschilderd is een dag niet geleefd”, schrijft Annelies in haar voorwoord. Het lijkt me inderdaad of Piet Peere in zijn eentje de Trojaanse oorlog heruitvoert. Herbeleeft zelfs. Het mag dan ook niet verrassen dat hij zelf referenties naar oorlogen niet mijdt: “Schilderen is een strijd, waarbij de schilder meestal verliest.”
Waar strijdt hij dan nog om? Waar voert hij oorlogen voor, of tegen? Tegen de opgelegde, al dan niet ingebeelde ketenen die onze, misschien eveneens ingebeelde vrijheid beteugelen? Het blijkt dat hij strijdt tegen (of voor) eigen demonen, vooreerst. Ook hedendaagse kunstenaars kunnen romantisch zijn, in de eigenlijke betekenis van het woord. Het hindert echter niet om via deze weg ook een universele boodschap te brengen naar de mens, net als de klassieke mythes, al kan dit – o teken van de tijd – juist door een heel persoonlijke boodschap te bieden aan elk van ons: “in mijn werk lees je hoe het met jezelf gaat“.
Hoe nauw ook hij de kijker wil betrekken bij zijn werk, aan de basis blijft het een persoonlijke strijd die Peere voert. Dat merk je zeker in deze fraaie uitgave, merkwaardig in vormgeving: een dubbelboek, die je aan de kleurzijde in een richting leest, maar om de duistere zijde -zijn ontzagwekkende zwartwittekeningen- te ontdekken moet je het boek helemaal draaien. Twee kanten van eenzelfde verhaal, vanuit eenzelfde drijfveer, ontsproten uit een eeneiige, urgente drang tot uiting, tot blootleggen wat de meesten onder ons onder een dikke laag maatschappijconform gedrag schuilhouden.
Het ontdekken waard, al was het maar om de wezenlijke confrontatie met jezelf aan te vangen. Of te bestendigen.
Bestel het boek via iris3pondt@yahoo.com
