In Gagosian Gallery in Londen vindt momenteel de expo “Japanese Art History à la Takashi Murakami” plaats. Een bijzondere expo, gezien Murakami er een interpretatie biedt van historische Japanse kunst, waarin hij de overgang van traditionele naar moderne esthetiek onderzoekt. Meer bepaald reflecteert hij op de vervaging van Japan’s oude glorie en de invloed van westerse waarden na de Edo-periode (1603–1868).
Het meest opvallend werk, “Rakuchū-Rakugai-zu Byōbu: Iwasa Matabei RIP”, is gebaseerd op een 17e-eeuws schilderij van Iwasa Matabei dat Kyoto in detail weergeeft. Murakami’s versie bevat moderne toevoegingen zoals zijn kenmerkende iconografie, waaronder lachende bloemen en Mr. DOB, en integreert macabere elementen zoals schedels, geïnspireerd door een bezoek aan de Toribeno-begraafplaats. Murakami verwerkt er de Vier Symbolen die de mythologische beschermers van Kyoto uitbeelden.
Een ander opvallend werk is een tweeluik dat de goden van wind en donder afbeeldt. Dit stuk combineert klassieke Japanse technieken met moderne Pop-, anime- en otaku-stijlen, een aanpak die Murakami “Superflat” noemt. Het werk verwijst naar de Rinpa-school van Kyoto en toont hoe traditionele onderwerpen evolueerden van religieuze afbeeldingen tot commerciële iconen, een transformatie die Murakami’s werk weerspiegelt.
Andere werken in de tentoonstelling omvatten bloem- en figuurschilderijen. Zo herinterpreteert Murakami een set Daigo Hanami-zu-schermen, waarop een kersenbloesemfeest in Kyoto wordt weergegeven. Daarnaast transformeert hij chrysanten- en hulstschilderijen van Kōrin met moderne technieken en levendige kleuren. Een rond schilderij (tondo) toont waterpatronen en herhalende chrysanten, geïnspireerd door Kōrin’s ontwerpen die ook op kimono’s werden gebruikt. Dit benadrukt de verbinding tussen kunst en mode, waarbij Kōrin als voorloper van Murakami’s creatieve benadering wordt gezien.
Murakami’s tentoonstelling brengt klassieke Japanse kunst samen met hedendaagse technieken en stijlen. Hij onderzoekt de continuïteit van Japanse esthetiek, de invloed van moderniteit en de rol van iconografie in het culturele landschap, dit alles vaak in een enkel beeld.
Een flinke brok cultuurgeschiedenis dus. Mocht je zelf niet kunnen gaan kijken kan je hier alvast genieten van een sfeerbeeld, met uitleg van de kunstenaar zelf:
De expo ‘Japanese Art History à la Takashi Murakami’ loopt nog tot 8 maart 2025 Bij Gagosian in
Grosvenor Hill, London.