Niets zo boeiends dan het opstellen van een tentoonstelling. Deze week stelden Jean De Groote en Kathleen Ramboer hun tentoonstelling, Carmelitana, op in het Karmelietenklooster in Gent. Benieuwd naar hoe het existentiële, contemplatieve werk van Jean zou harmoniëren met de meer intuïtieve, esthetische werken van Kathleen, trok ik er heen. Het werd een boeiende ervaring…
Een uitgewerkt plan hadden ze niet echt. Beide kunstenaars zouden elk een van de vier gangen inpalmen, in een derde zouden ze hun werk trachten te combineren. De vierde gang zouden ze onbenut laten. De eerste plaatsing van de werken volgde een netjes geordend patroon. Gelijkaardige werken van elke kunstenaar stonden logisch gegroepeerd, er werd nagedacht over de volgorde, de opvolging van kleuren en vormen, de esthetische uitstraling van het geheel. Na een half uurtje uitpakken waren ze rond. Alles had zijn plaats gevonden.
En toen kwam Hermine De Buck op bezoek, van de gelijknamige galerij. 48 jaar metier op de teller in het opbouwen van tentoonstellingen, en een vat vol bruisende energie. En alles veranderde.
(prille stadium van de opbouw)
Bij een eerste ronde doorheen de vier lange gangen zag ik haar glimlach wat tanen. Ze mompelde half in zichzelf zaken als ‘ah, dat zou ik echt niet doen‘ en ‘neen, dat past helemaal niet zo‘. In de tweede ronde had ze al enkele werken in handen om ze van een nieuwe plek te voorzien, nadenkend over nieuwe combinaties, andere vormen van harmonie. In de daaropvolgende rondes (ik heb ze niet exact geteld, maar het zou me niet verbazen mochten we aan een twintigtal komen), die ze overigens met evenveel élan in beide richtingen aanving, en waarin ik haar probeerde bij te benen – geloof me: een uitdaging – veranderde zowat alles van plek, op misschien een handvol uitzonderingen na.
Werken uit eenzelfde reeks werden uit elkaar gehaald om in nieuwe combinaties te figureren, volgordes werden door elkaar gehaald om nieuwe effecten te sorteren, de werken van beide kunstenaars, voordien netjes van elkaar gescheiden, verschenen nagenoeg overal door elkaar in nieuwe composities. Af en toe keerde ze zich naar de kunstenaars: “maar als je het niet goed vindt moet je het zeggen hé”, weliswaar op een toon die aangaf weinig tegenspraak te verwachten.
Bij een – zeldzame – adempauze tracht ik te achterhalen waar haar oog zich op richt, waar ze naar op zoek is met al deze aanpassingen. “Ik ben op zoek naar verhalen”, zegt ze. “Je moet de bezoeker weten te boeien. Wanneer je tien gelijkaardige werken naast elkaar plaatst in een logisch geheel, gaat de bezoeker snel de aandacht verliezen. Je moet hem constant verrassen, hem benieuwd maken, om zijn aandacht te houden doorheen de tentoonstelling.”
Ik volg haar nog een aantal rondes met dit inzicht in het achterhoofd. Ik begrijp nu beter elke beslissing die ze neemt, al gaan die in deze fase nog gepaard met aarzeling en twijfel, en onaflatend experimenteren. Wanneer ik het klooster verlaat heeft ze, zo vermoed ik, nog een aantal rondes te gaan. Ik vertrek echter met de overtuiging dat het een boeiende, verrassende ervaring zal bieden aan de toeschouwer.
Cureren. Duidelijk ook een vorm van kunst…
Carmelitana, met werk van Kathleen Ramboer en Jean De Groote, loopt van 1 tot 22 maart in het Karmelietenklooster te Gent. Klik hier voor alle info!
