WAT HEBBEN WIJ VANDAAG GELEERD?
Ik kruip (tegenwoordig is het echt kruipen of misschien nog eerder “kantelen”) voorzichtig uit bed. Een ouderwetse straddle in slow-motion. Het is 7u. in de ochtend. De wekkerradio te onzent klokvast op Eén. U weet, dus: “Alles begint bij luisteren”. Ik maak mijn ontbijt klaar en lees vervolgens de krant. Ik heb pijn tot in mijn kleinste vezel. Het is dinsdag. Zondag jl., 2 dagen geleden dus, heb ik “Sint-Denijs-City” bezocht, actuele beeldende kunst langs trage wegen, momenteel dé Belgische Biënnale voor beeldende kunst. De sportkatern zegt me nog dat mijn Club, die van Brugge, morgen tegen Glasgow speelt. Voetbal op het hoogste niveau. Wat niveau betreft hoeft SDC niet onder te doen.
Op automatische piloot slenter ik – zoals elke ochtend – naar wat ooit onze logeerkamer was. Sinds een wijle een soort folterkamer. Want zonder hometrainer, loopband (ik wandel erop, hoor), mat en oersaaie grondoefeningen kan ik de dag niet beginnen. Nog geen 72 en al gedwongen tot dagelijkse dwangarbeid.
Ik heb gisteren de voortreffelijke catalogus van de tentoonstelling gelezen. Ik ga daar vandaag mee verder. Maar nu doet alles nog pijn. In mijn mini-gym: ook een radio uiteraard, en evenzeer vastgeroest op Eén.
GEVAARLIJKEN HOND
Idem dito in de badkamer. Later in de ochtend. Daar begint een programma met Rudi Vranckx die samen met de luisteraars op zoek gaat naar strijdliederen. Alleen maar luisteren, wordt snel duidelijk, zal niet meer volstaan. Opstaan en je stem verheffen! Ik luister naar het lied “Oorlogsgeleerden” van Roland Van Campenhout en Wannes Van de Velde. Een soort Dylan-pastiche. Kippenvel! Het begint zo: “Oorlogsgeleerden genies van ’t kanon” en op het einde: “Crepeer voor mijn part en liefst nog vandaag/En ik volg uw kist liever rap als te traag/En ik zal u zien zakken in vredige grond/En ik schrijf op uw graven “gevaarlijken hond.” Gaza, Oekraïne, Soedan, Trump, Putin… het passeert allemaal door mijn nog steeds enigszins verdoofde kop. Ik huil. Ik durf dat schrijven. Ik huil. En blijf even zitten op een stoel in de slaapkamer.
Nochtans, twee dagen geleden, verkeerde ik in een soort roes, niettegenstaande tal van participerende kunstenaars in SDC het buitensporig leed van vandaag, de oprukkende machtswellust, de groeiende onverdraagzaamheid, het om zeep helpen van de aarde en het klimaat in hun creaties verwerken. Maar ik zag de meeste mensen toch vooral lachen en blij zijn. Mooi weer. Nog steeds. En ook nog steeds water. In een geschilderd 5-luik zal Valerie Doutreluigne bewijzen wat al dat betonneren en die droogte doet met haar geboortegrond! Maar het landschap blijft betoverend mooi en hopelijk sijpelt de ernst die de meeste creaties in zich dragen wat later toch door in de geesten van de bezoekers.
(foto’s Johan Debruyne)
ANDERE KOFFIE
“Sint-Denijs-City” met een indrukwekkend beschermcomité, gelukkige en enthousiaste medewerkers en een onnavolgbaar energieke curator, Jan Leysen, veegt momenteel de traditionele kunstplek Watou met zijn bekende “Poëziezomers” van de kaart. Jammer voor de mensen die zich voor kunst inzetten, daar bij De Schreve. Maar ze moeten dringend de handen in elkaar slaan.
Terug naar één. In het programma met Vranckx als gast wordt duidelijk gemaakt dat we als individu toch kleine dingen kunnen doen om al dat leed en machtsmisbruik enigszins te stoppen. Een luisteraar had haar geld op een andere bank gezet. Ik neem aan een bank die met geen zaken doet met Israël. En ik heb gisteren bij toeval geleerd: geen Douwe Egberts koffie meer. Die was nochtans tot ieders tevredenheid dagelijks kost bij ons thuis. Nu echter in handen van een Noord-Amerikaanse holding. SDC heeft mij althans nog alerter gemaakt!
OP DOORREIS
“Sint-Denijs-City”, dus. Ik recht mijn rug. Werk van meer dan 40 kunstenaars, klasbakken, verspreid over 25 locaties, waaronder oude hoeves die op zich al de moeite van het bezoeken waard zijn.
Er zijn creaties die opvallen, zonder dat ze dat willen; andere doen het doelbewust. Er zijn bescheiden “aanwezigheden”, die misschien meer aandacht verdienen (neem bijvoorbeeld “Union des Colonnes” van Mouad El Bissaoui), en er zijn creaties die je nooit nog uit je kop krijgt.
In de knappe catalogus schrijft Melanie Deboutte (curator Raveel Museum) dat de confrontatie met het eindeloze landschap verwondering en angst opwekt. Er is sprake van een existentieel moment, een spiegel. Haar laatste zin luidt: “We zijn slechts op doorreis.”
In dezelfde knappe catalogus, waarin Els Wuyts werkelijk àlle werken toelicht en/of duidt, ook Marc Messiaen over de kerk en het licht erbinnen, de stilte. Om de knap geschilderde kruisweg niet te vergeten, waarbij de aandacht overduidelijk op de… handen ligt.
SDC. Het begint van ver, met een onheilspellende witte smily (op rode banner) hoog aan de toren van de kerk, een creatie van de gebroeders Jake en Dinos Chapman: “ World Piece Through World Domination”. En te weten dat de kerk van Sint-Denijs 2 patroonheiligen heeft, met name Sint- Dionysius en Sint-Genesius, die beiden werden vermoord! Hun emoji zegt zoveel als: “Onderweg mag, ondanks al het leed in de wereld, al eens gelachen worden!”
En kijk, binnen in de kerk geef ik een tik op een rode knop en een pijl doorboort het lichaam van een man schiet (“San Sebastian”, een schitterend werk van Klaus Verscheure). Achter mij, op de eerste rij stoelen, zitten keurige dames en heren mee te kijken en wat te grinniken. De Chapman brothers hebben gelijk. We kunnen niet de godganse dag het leed van de wereld torsen. Trouwens, die 7 kilometer langs trage wegen van Sint-Denijs zijn ook een beproeving. Jan Leysen, denk ik, wat heb jij met je enthousiasme uit de grond gestampt?
(foto’s: Johan Debruyne)
COPERS’ “RAGGBIV WORDT LGBTQ+”
Er zijn voorts, onvergetelijk, de immense roze ballen van Jon Barron (“Five Slightly Similar Ideas”) in een onmetelijk veld, het sublieme en de hele omgeving aanstekende regenboogzebrapad van good old Leo Copers (“raggbiv” is “lgbtq+” geworden/Copers’ idee trouwens al decennia oud), twee flarden aarde (ja, de aarde is boos. Ook Boudewijn De Groot heeft er een lied aan gewijd) die je daadwerkelijk ziet ademen (sublieme creatie én technisch hoogstandje o.l.v. Ruben Bellinckx), het monumentale menselijke geraamte (“Once we ruled the world/The Fisherman”) dat ook al in Venetië te zien was van Tom Herck bij dat oude zwembad in Spiere-Helkijn, het vertederende Guillaume Bijl-tafereeltje in Café Maurice, de beklemming van ”Casa del tempo SDC” in het huisje (Spiereweg) dat tijdens de vorige editie door DDTrans nog te koop was gezet en waar Ronny Delrue zich heeft genesteld voor een bijzonder gelaagde, verrassende en gevarieerde hommage aan zijn overleden moeder én een aanklacht tegen wat er vandaag in de wereld omgaat: schilderijen (“Blood on the hands”), een klok zonder wijzers noch tijdsindeling (“No more harm but eternity”), een kast (“Lost Memories”), een tafeltje met wit laken waarin met kruissteek Delrue’s levensjaren geborduurd zijn… Let voor het huisje ook op een markante, beschreven tegel en in de “tuin” op de buste (“Fading Memory”/”aan hunnen voorzitter”).
Opvallend en indrukwekkend ook de immense bedrukte witte doeken aan de wasdraad gespannen tussen metershoge palen (van een staande wip) waarop Joëlle Dubois vraagt aan de vogels of ze nog herinneringen overhouden aan haar overleden moeder, de indrukwekkende, vertederende, oogstrelende en nostalgie opwekkende hooimijt van Tinus Vermeersch (in situ gerealiseerd), de “Roman Riots” van een van onze beste beeldhouwers, Nadia Naveau, de gesimuleerde zonsondergangen (“SUN SET”) van Stefaan Dheedene, het indrukwekkend “Head to Head” van acteur Herwig Illegems dat we al in “Voorlinden” (Wassenaar/Nl) zagen, de schilderijen van Micha Baudenelle, van Loïc Van Zeebroek (ontiegelijk krachtig monumentaal duet!), van Diane Marie Uwase , van Enrique Marty (“De Profundis”/kerk), de knappe kruiswegschilderijen die op handen focussen, de wachtgevel van Marijn Dionys (sculptuur), de gevleugelde tijger van Koen Vanmechelen (kerk), het verbluffend fotografisch werk (o.a. “Ash Hole”) van Lieven Lefere, het werk op zonnepanelen van Stijn Stragier, het artificiële landschap van Tom Woestenberghs, het geblinddoekte lam (“Gij”) en “YARTPTYD” (lichtkrant in de kerk) van Anthony Duffeleer, de opgezwollen “Orb” van Daan Gielis (kerk), de beklijvende fotoprint van Martin Gutierrez (kerk), de achter twee immense koppen verborgen glijbaan op het gazon voor de kerk (Sussana Inglada).
(foto’s: Johan Debruyne)
SLOW IS FAST ENOUGH
En dan vergeet ik nog zoveel. Te veel. Maar mijn voeten moeten me kunnen dragen. O, ja, die ragfijne tekeningen van Mouad El Bissaoui, de foto van Dirk Braeckman, het bizarre meisje van Robin Vermeersch, etc., etc.
En toen werd ik tot bij het station van Kortrijk gebracht. Zo’n uur wachten werd het daar op een Trein der Traagheid naar Brugge. Via o.m. Ingelmunster, Lichtervelde en Zedelgem herinner ik me. Ik bleef rustig, sloeg een praatje met een nog oudere man en dacht aan het SDC-werk van Stanislas Lahaut “ Slow is fast enough”. Voor de lezers die betere botten hebben dan ondergetekende, wandel verder dan ik deed, er valt zowaar nog meer nog te rapen.
SDC, tot 21/9/25, van donderdag tot zondag van 10.30 tot 18u. Ticket met map en alle locaties op het Kerkplein en aan het Bassin Spiere-Helkijn waar Tom Herck’s, monumentaal menselijk geraamte zit te vissen (sterk beeld!). Er zijn voorts deelfietsen, parkings en zomerbars, meer dan behoorlijk geduid. En wie op internet naar Sint-Denijs-City wordt overstelpt met info. De foto’s heeft ondergetekende genomen; de knapste foto’s zijn van Isabel Devriendt.
(foto’s: Johan Debruyne)
